Zihinsel Engelilik Nedir?
Zeka geriliği yani zihinsel engellilik durumu hakkında uzun yıllardır birçok tanım yapılmıştır. Tıbbın, felsefenin ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte zaman zaman zihinsel engelliliğin tanımında değişikliklere yer verilmiştir. En son yapılan tanımı şu şekildedir; Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, davranışlarda görülen yetersizliğe ek olarak dikkat, algılama, bellek ve ayırt etme (muhakeme) gibi genel zeka açısından normalin altında olma durumudur.
Zihinsel engelli bireyler özbakım, günlük yaşam becerileri, toplumsal uyum, dil, iletişim ve duyusal motor becerilerinde yaşıtlarına göre geç ve yavaş gelişirler veya gelişme gösteremeyebilirler.
Zihinsel engelli tanısının konulabilmesi için bazı temel özelliklerinin olması gerekmektedir.
- Genel zeka işlevinin belirgin derecede altında olması
- Yaşadığı çevredeki akran grubu ile kıyaslandığında toplumsal beceriler, sorumluluk, iletişim kurma, günlük yaşam becerileri ve kendi kendine yeterlilik gibi alanlarda geriliğin olması
- 18 yaşından önce başlaması
- Zeka ölçme (IQ) testinden 100 üzerinden “70” IQ puanın altında olması
Zeka Nedir?
Zekanın anlamına baktığımızda insanın düşünme, akıl yürütme, nesnel gerçekleri algılama, kavrama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tümü olduğunu görürüz yada doğuştan var olan ve hayat boyunca deneyimlerle gelişen problem çözme gücüdür de diyebiliriz.
Zihinsel Engelliliğin Nedenleri
Zihinsel engelliliğin nedenlerine bakacak olursak, hafif derecede zihinsel engelli bireylerin pek çoğunda belirgin bir biyolojik nedene rastlanmadığı için nedenlerinin belirlenmesi çoğu zaman güç olmaktadır. Ancak orta ve ağır derecede zihinsel engelliliğe genellikle biyolojik etkenlerin neden olduğu saptanmıştır. Genel olarak doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası olmak üzere 3 gruba ayrılmaktadır.
-Doğum Öncesi
- Akraba Evliliği
- Annenin Yaşı
- Hamilelik Döneminde Kullanılan İlaçlar
- İçki, Sigara, Uyuşturucu Gibi Alışkanlıklar
-Doğum Sırası
- Erken yada Geç Doğum
- Kordon Dolanması
- Doğum Sırasında Yanlış Müdahaleler
-Doğum Sonrası
- Havale
- Ateşli Hastalıklar
- Kazalar, Yetersiz Çevre Koşulları
Zihinsel Engelliliğin Sınıflandırılması
Bireylerin ihtiyaçlarının belirlenip bu ihtiyaçları en iyi ve uygun biçimde karşılayacak eğitim programlarını hazırlamak ve birey için en uygun eğitim ortamının hazırlanması için yapılmaktadır. Zeka testlerinin geliştirilmesiyle en uygun sınıflandırma zeka puanlarını kullanılarak yapılan sınıflandırma olmuştur. Buna göre;
- Hafif Düzey Zihinsel Yetersizlik (Eğitilebilir) 55-70 Puan Arası
- Orta Düzey Zihinsel Yetersizlik (Eğitilebilir) 35-55 Puan Arası
- Ağır Düzey Zihinsel Yetersizlik (Bağımlı) 35-25 Puan Arası
- Çok Ağır Düzey Zihinsel Yetersizlik (Tam Bağımlı) 25 Puan Altı
Şeklinde sınıflandırmak mümkündür.
-Hafif Düzey Zihinsel Yetersizlik
Akademik öğretimden yaralanabilir, okuma yazma ve matematik becerileri öğrenebilir, sosyal, iletişim ve iş becerileri öğrenebilirler. Yetişkin olduklarında bağımsız yaşayabilir ve bir işte çalışabilirler
-Orta Düzey Zihinsel Yetersizlik
Akademik becerileri öğrenmede güçlük yaşarlar. Eğitim programlarında; işlevsel akademik beceriler, bağımsız yaşam ve sosyal becerilere odaklanılır. Yetişkin olduklarında bağımsız yaşamakta zorlanırlar. Yardım ve gözetime ihtiyaç duyabilirler.
-Ağır Düzey Zihinsel Yetersizlik
Eğitim alsalar dahi bağımsız yaşayamazlar. Eğitimlerinde; temel özbakım, motor beceriler ve iletişim beceriler üzerine yoğunlaşılır.
Zihinsel Engelli bireylerin eğitiminde ülkemizde hizmet veren birçok kurum vardır. Bunların başında özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ve iş okulları gelir. Aynı zamanda ilk öğretim ve orta öğretim kurumlarında özel için özel eğitim alt sınıfları da yer almaktadır. Zihinsel engelli bireylerin kendi akranlarına göre akademik, sosyal, toplumsal, iletişim ve özbakım becerilerinde yönünden daha geridedir.
Mercan Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi olarak zihinsel engelli bireylerimizin ihtiyaçlarını saptıyor onlara göre bir eğitim programı ve eğitim ortamı hazırlayarak öğrencilerimizi toplum hayatına, sosyal hayata kazandırmak ve kendi yaşamını idare edebilecek düzeye getirmek üzere çalışmalarımızı yapıyoruz. Bu çalışmalarımızda bireyin düzeyine göre ; Türkçe, Okuma – Yazma, Sosyal Beceriler, Toplumsal Yaşam Becerileri, Dil Konuşma ve Alternatif İletişim Becerileri, Bilişsel Hazırlık Becerileri, Günlük Yaşam Becerileri vb. amaçlardan uygun olan amaçları ve bunların alt amaçları doğrultusunda bireye uygun yöntem ve teknikler kullanarak eğitim hizmeti sunuyoruz.