Kum terapisi, özellikle 2 yaşından büyük bireylerle çalışırken kullanılabilecek oyun terapi
tekniğidir. Kum terapisi, kişiye kendi iç dünyasını veya sosyal gerçekliğini yansıtabileceği,
kumdan bir dünya yaratmasına olanak verir. Kişilerin hayata bakış açılarının küçültülmüş bir
versiyonunu yaratmak adına ağaç veya hayvan gibi bazı minyatür figürler kullanılır.
Ayrıca kum tepsisi ve bazen de suyun kullanıldığı kum terapileri, oldukça dinamik bir süreçtir.
Kum terapisinde sözsüz iletişim ön plana çıkmaktadır. Kişiler, terapide dışa vurumcu oyun
aracılığı ile duygu ve düşüncelerini somut şekilde ortaya çıkarmaktadırlar. Böylece kişiler,
deneyimledikleri birçok şeyi kontrol ederek, düzenleyerek veya birleştirerek yansıtabilirler.
İnsanlar, yaşam hikayelerini tutarlı bir şekilde anlatım için; sağ lobdaki şekillendirilmiş
deneyimler ve sol lobdaki anlatıma dayalı bilgiyi birleştirme yeteneğine sahiptirler. Bu
birleştirme sonucunda da çoğu zaman daha sağlıklı algılar, davranışlar ve ilişkiler doğar. Pek
çok kişi; yaşadığı korkuları, çatışmaları, sorunları ve problemli deneyimlerini anlatırken sözel
olarak ifade etmek yerine; sözsüz, daha güvenli veya eğlenceli yolu tercih etmektedir.
Neden Kum Terapisi ?
Kum terapisinin odak noktası, kişilerin kendi dünyalarını minyatür şekilde oluşturup,
kurdukları bu dünyada kaotik ve tutarsız olan noktaları fark etmelerini sağlamaktır.
Farkındalıklar, aynı zamanda sorunların üstesinden gelmeyi de mümkün kılacaktır.
Kum terapisinin daha çok tercih edilmesinin sebebi ise; kişilerin kendi iç dünyalarını daha
rahat ifade edebilme olanağı sağlamasıdır. İçsel değişim gerçekleşip tümüyle parçalar tutarlı bir düzene girene kadar kişiler, kendi iç dünyalarını daha rahat ifade edebilmektedir. İyileşme
sağlanana kadar da iç dünyalarında rahatça çalışabilmektedirler.
Kum Terapisinin ve Kumun İlgi Çekici Yanları
İyileşme süreci, bağışıklık tepkisi, stres reaksiyonu veya fiziksel sağlık farkındalık sayesinde
gelişir. Farkındalık da kişilerin başkaları ile olan ilişkilerini geliştirir. Farkındalık, karşımızdaki
kişilerden gelen sözsüz duygusal sinyalleri algılamamızı sağlayarak, kişilerin iç dünyalarını
sezebilme becerilerimizi geliştirir.
Böylece karşımızdaki insanların bakış açısını anlayarak empati kurabilir ve onların duygularını
anlayabiliriz. Bilinçli farkındalığın kişiler üzerindeki birçok etkisi olumludur. Kum terapisinin
faydalarından bahsedecek olursak;
-Stresle başa çıkma yönümüzü geliştirir.
-Beyin alanlarının gelişimini ve aktivitesini etkiler. Böylece yaşamımızda olumlu değişiklikler
gerçekleştirmek ve birçok şeyi başarmak konusunda iç dünyamızda pozitif etkiler bırakır.
Kum terapisi, çocukların kendi iç dünyasıyla iletişim kurmasına, hızlı ve güvenli bir şekilde
zemin hazırlar. Kum, yumuşak ve kinetik yapısından dolayı sakinleştirici ve duygusal etkiler
barındıran bir araçtır. Bu sayede çocukları, sözel olarak anlatamadığı deneyim ve yaşantıları
ifade etmeye teşvik eder.
Kum Terapisinde Süreç Nasıl İlerler?
Çocuklar, içinde barındırdıkları kaotik veya tolere edilemeyen yaşantıları ve duyguları herhangi birine zarar vermeden deneyimler. Bu süreç “iyileşme” sürecidir. Zaman geçtikçe çocuk,
minyatür figürlerle kendi yeni dünyasını inşa eder. Yaratılan yeni dünyada kaosu oluşturan
parçaların ne olduğunu, bunların ne anlama geldiğini anlatmaya başlar ve çözüm yolları
üretir.
Çocuklar, kum terapisi sayesinde nesneler üzerinde kontrol sağlayarak oluşan problemlere
karşı çözümler üretebildiklerini görürler. Böylece kendilerine olan güvenleri artar ve kendilik
algıları güçlenir. Çocukların, davranış veya duygularının bilinçli bir şekilde farkında olduğu bu
sürece “kişisel büyüme” ya da “bilincin genişlemesi” denir.
Kum Terapisinin Faydaları Nelerdir?
Kum terapisinin sağladığı başka bir fayda da terapötik mesafe’dir. Duygusal dışa vurumun
(boşalmanın) ortaya çıkması, kişilere güvenli bir alan yaratır. Özellikle travma yaşayan
çocuklar ve aileler, duygularını dışa vurabilecek güvenli bir ortama ihtiyaç duyarlar.
Terapötik mesafeli ve güvenli bir ortamda bastırılmış duygular / yaşantılar ortaya çıkabilir ya
da yaşanan travmatik durumlar hafifleyebilir. Travma tedavisinin en önemli noktalardan biri;
duygusal boşalmadır. Kum terapisi sayesinde kişilerin kendilerini ifade edebilmelerinin yolu
açılır.
Kum Terapisi ve Duygusal Güvenlik Alanı
Kum terapisi, doğal bir yöntem ile kişinin güvenli alanını yaratmasını sağlayan sınır veya
kısıtlamalar oluşturur. Buradaki sınır ve kısıtlamalar terapötik ortamı tanımladığı gibi diğer
ilişkileri de tanımlamaktadır. Çünkü sınırlı olmayan bir ilişki, ilişki değildir. Kısıtlı ya da sınırları olmayan yaşantı, güvenli değildir. Çocuklar da yetişkinler gibi güvenli hissetmedikleri
ortamda büyüyüp gelişemezler.
Kum terapisi, kişilerin içinde barındırdıkları dirençlerle baş etme konusunda etkili bir
yöntemdir. Çünkü çocuklara sorulduğunda, genel olarak kendilerinden veya aile bireyleri ile
olan kötü yaşantılardan sözel olarak bahsetmezler.
Korkutucu bir yöntem olmaması yanı sıra kapsayıcı nitelikleriyle gönülsüz gelen kişilerin bile
dikkatini çekebilir. Hiç konuşmayan bir aile üyesini bile işin içine dahil edebilir. Sonuç olarak
çocuğun doğası gereği bir iletişim aracı olan oyun, kendilerini ifade etmeleri için en etkili
yoldur.